Pekmez Faydaları Nelerdir? Bağışıklığı Desteklemeye Yardımcı Rehber

Pekmez, mutfağımızın en köklü ve en sevilen geleneksel ürünlerinden biri. Özellikle kış aylarında bağışıklık güçlendiren bir destek olarak görülür, çocukların kahvaltı tabaklarında yer bulur ve uzun yıllardır şifa niyetine tüketilir. Ancak pekmez konusunda bazen biraz fazla anlam yükleyebiliyor, hatta dozunda kullanmayı unutabiliyoruz.

Pekmez Faydaları

Bu yazıda pekmezin çeşitlerini, keçiboynuzu pekmezi faydaları, dut pekmezi faydaları, üzüm pekmezi faydaları, tahin pekmez faydaları gibi başlıkları bilimsel çerçeve + anne sezgisiyle değerlendirerek ele alıyorum.

Ayrıca “Her gün pekmez yenirse ne olur?”, “Bir günde ne kadar pekmez tüketilmeli?” gibi sık sorulan soruları da güncel bilgiler doğrultusunda yanıtlıyorum.

Pekmez Neden Bu Kadar Seviliyor?

Pekmez, meyvenin yoğunlaştırılmış şeklidir. Meyvedeki doğal şeker, vitamin ve minerallerin bir kısmını barındırır.

Geleneksel olarak:

• Enerji verici,

• Bağışıklık güçlendirmeye yardımcı,

• Öksürük dönemlerinde destekleyici,

• Demir kaynağı olduğu düşünülen bir besin olarak görülür.

Fakat unutulmaması gereken çok önemli bir nokta var: Pekmez, yapısı gereği tatlıdır ve yüksek enerji içerir. Bu yüzden çocuklarda ve bebeklerde kullanım miktarı oldukça önemlidir.

Geleneksel Pekmez Üretimi ve HMF Meselesi

Pekmez söz konusu olduğunda en çok konuşulan konulardan biri HMF (Hidroksimetilfurfural) isimli madde. Açık kazanlarda uzun süre kaynatılan, yüksek ısıya maruz kalan meyve sularında HMF değeri yükselir. Bu durum çeşitli bilimsel araştırmalarda tartışılan bir konu olmuş ve bu nedenle üretim koşulları oldukça önem kazanmıştır.

Bu yüzden pekmez alırken, aynen bal veya katkısız reçelde olduğu gibi:

- Düşük sıcaklıkta ve kapalı sistemde üretilmiş

- Laboratuvar kontrolleri yapılmış

- HMF değeri limitlerin altında olan markaları tercih etmek büyük fark yaratır.

Bugün piyasada oldukça kaliteli, temiz ve kontrollü şekilde üretilmiş pekmezler bulunuyor. Bu ürünlerde HMF değerlerinin neredeyse yok denecek kadar düşük seviyede olduğu görülüyor.

Pekmez Bir Demir Kaynağı mıdır?

Pekmez dendiğinde ilk akla gelen konulardan biri “demir desteği”dir.Ancak gerçek şu ki: Pekmezdeki demir bitkisel demirdir.

Bu nedenle vücuttaki emilim oranı hayvansal demire göre oldukça düşüktür.Bir çocuğun günlük demir ihtiyacını sadece pekmezle karşılamak için bir kavanoz pekmez tüketmesi gerekirdi ki bu hem kalori hem şeker açısından mümkün değildir. Dolayısıyla pekmez demir desteklemeye yardımcı olabilir, ancak tek başına bir tedavi yöntemi değildir.

Demir için:

• et

• yumurta

• baklagiller

• koyu yeşil yapraklı sebzeler gibi kaynaklar çok daha dengeli sonuç verir.

  
  

Keçiboynuzu Pekmezi Faydaları

Keçiboynuzu pekmezi, özellikle kış aylarında çok tercih edilir. İçeriğindeki bazı doğal bileşenler nedeniyle:

• Enerji vermeye yardımcı olur,

• Öksürük dönemlerinde destek sağlar,

• Sindirim sistemini rahatlatabilir,

• Antioksidan içeriğiyle bağışıklığı destekleyebilir.

  
  

Fakat yine altını çizmekte fayda var: Keçiboynuzu pekmezi kesin sonuç veren bir tedavi değildir; destekleyici bir besin olarak düşünülmelidir.

Dut Pekmezi Faydaları

Dut pekmezi diğer pekmez çeşitlerine göre tadı daha yumuşak olduğu için çocuklar tarafından daha kolay kabul edilir.

İçeriğiyle:

• Antioksidan kapasitesi yüksek olabilir,

• Enerji sağlar,

• Boğaz rahatlatıcı etkisi olduğu sıkça söylenir,

• Vitamin ve mineral desteği sunabilir.

Bilimsel çalışmalar karışık olsa da, dut pekmezi özellikle kış soğuklarında ılımlı bir destek olarak düşünülebilir.

Üzüm Pekmezi Faydaları

Üzüm pekmezi en geleneksel pekmez çeşididir. Enerji verici etkisi, yüksek mineral değeri ve yoğun tadı ile bilinir.

• Kan şekeri hızlı yükseltebildiği için porsiyon kontrolü önemlidir.

• Sporcu çocuklarda veya iştahsız dönemlerde enerji desteği sağlayabilir.

• Folat ve potasyum içerdiği için besleyici olabilir.

Tahin Pekmez Faydaları

Tahin-pekmez ikilisinin bu kadar sevilmesinin nedeni sadece lezzeti değildir.

Tahin:

• Kalsiyum,

• Sağlıklı yağlar,

• Bitkisel protein açısından oldukça zengindir.

Bu nedenle tahin + pekmez birleşimi enerji açısından yüksek olsa da:

• gelişme çağındaki çocuklara

• sporculara

• iştahsız dönemlerde ufak porsiyonlarla güzel bir destek sunabilir.

Pekmez Çocuklarda Ne Kadar Tüketilmeli?

Gelelim en çok sorulan soruya…

1 yaş altı bebeklerde pekmez?

Tatlı tatlarla tanıştırmak için acele etmemek en doğrusudur. Eğer kullanılacaksa: Günde 1 tatlı kaşığını geçmemesi önerilir. Tatlı ihtiyacı mümkün oldukça meyvelerden gelmelidir.

1 yaş üzeri çocuklarda pekmez miktarı?

Porsiyonlar çocuğun iştah durumuna ve diğer gıdaları tüketip tüketmediğine bağlı olarak: Günde maksimum 1 yemek kaşığı ile sınırlandırılmalıdır. (Bal ve reçel için de benzer şekilde.)

Fazlası gereksiz kalori ve hızlı kan şekeri yükselmesine neden olabilir.

Pekmez Neyi Destekler?

Pekmez:

• Enerji verir,

• Vücuda doğal şeker sağlar,

• Antioksidan desteği sunabilir,

• Keçiboynuzu veya dut pekmezinde boğaz rahatlatıcı etki görülebilir,

• Tahinle birleştirildiğinde kalsiyum alımını artırmaya yardımcı olabilir. Fakat tüm bunlar bir “kesin etki” değil, destekleyici niteliktedir.

Pekmezi Doğru Anlamak, Doğru Kullanmak

Pekmez, kültürümüzün çok kıymetli bir parçası. Dut, keçiboynuzu, üzüm ve tahin pekmez gibi çeşitleri keyifle tüketilebilir ve zaman zaman bağışıklığı desteklemeye yardımcı olabilir.

Ancak unutulmaması gereken üç önemli nokta var:

1. Doğru üretim çok önemlidir.

   HMF değeri düşük, kontrollü üretilmiş ürünler tercih edilmeli.

2. Porsiyon kontrolü şarttır.

   Fazlası gereksiz kalori ve şeker yüküdür.

3. Destekleyici bir besindir.

   Bir tedavi veya mucize etkisi yoktur, genel beslenme düzeninin bir parçasıdır. Pekmezin güzelliği dozunda, zamanında ve doğru alternatifle birleştiğinde ortaya çıkar.

Sıkça Sorulan Sorular

Her gün pekmez yenirse ne olur?

Pekmez doğal şeker içerdiği için her gün fazla tüketilmesi fazla kalori alımına, çocuklarda enerji patlamalarına ve iştah dengesizliğine neden olabilir. Kontrollü tüketildiğinde enerji ve antioksidan desteği sağlayabilir.

1 günde ne kadar pekmez tüketilmeli?

1 yaş üstü çocuklarda 1 yemek kaşığı, 1 yaş altında ise 1 tatlı kaşığı ideal üst sınırdır.

Pekmezde B12 vitamini var mı?

Hayır, pekmez bir B12 kaynağı değildir. B12 sadece hayvansal gıdalarda doğal olarak bulunur.

Aç karnına pekmezin faydaları nelerdir?

Aç karnına tüketildiğinde enerji seviyesini artırmaya, gün içinde halsizliği azaltmaya yardımcı olabilir. Tatlı bir gıda olduğu için porsiyon kontrolü önemlidir.

Gece yatmadan önce pekmez içmek faydalı mı?

Şeker içeriği yüksek olduğu için gece enerji artışına neden olabilir. Yatmadan hemen önce tavsiye edilmez; gündüz daha uygundur.

Sabah aç karnına pekmez içmenin faydaları?

Sabah aç karna tüketildiğinde kan şekerini hızlı yükseltebilir, kısa süreli enerji ve canlılık sağlayabilir. Bu nedenle küçük porsiyonlarla tüketilmesi daha dengeli olur.